Ege’de Bir Mübadele Köyü: Şirince

Şirince köyüne nasıl gidilir? Şirince gezilecek yerler nelerdir? Şirince’de ne yapılır?

Şirince, İzmir’e 89, Selçuk’a 8 km uzaklıkta şirin mi şirin bir Rum köyü. 2012’deki Maya Takvimi’nden doğan kıyamet senaryolarıyla hafızalara kazındı desek yanlış olmaz sanırım. Köyün geçmişinin net olmamakla birlikte MÖ 500’lü yıllara dayandığı tahmin ediliyor. Eski kaynaklarda “Dağdaki Efes” olarak anılan köy, sonrasında Kırkınca ve Çirkince olarak adlandırılmış. Nihai ismini Cumhuriyetin ilk yıllarında dönemin İzmir Valisi Kazım Dirik vermiş bu şirin köye. 1923 tarihli Mübadele Anlaşması ile Rum vatandaşlar Yunanistan’da yaşayan Türklerle yer değiştirmek zorunda kalmış, tarifsiz sancılar yaşanmış. Kitap okumayı seviyorsanız Şirince’ye gitmeden önce Aydınlı yazar Dido Sotiriou’nun “Benden Selam Söyle Anadolu’ya” kitabını ve Sabahattin Ali’nin “Çirkince” isimli hikayesini okuyun. Seyahatiniz başka bir anlam kazanacak emin olun! Şirince gezilecek yerler sınırlı olsa da keyif alınacak sayısız şey var, yolunuz Ege’ye düşerse mutlaka uğrayın!

Şirince Gezilecek Yerler

Hodri Meydan Kulesi

Şirince gezilecek yerler listemizin ilk sırasında Hodri Meydan Kulesi yer alıyor. Yazar ve iş insanı Sevan Nişanyan’ın köyde inşa ettiği yapılar hakkında İl Özel İdaresi Encümeni tarafından yıkım kararı verilmesinin ardından karara meydan okumak adına yaptırdığı Hodri Meydan Kulesi 12 metre yüksekliğinde taş bir kule. Sevan Nişanyan’ın tabular ve sistemle mücadelesinin simgesi konumunda. Kulenin üzerinde bir manzara terası bulunuyor, görüntü enfes. Kule ücretsiz olarak ziyaretçilere açık. Kule, İlyastepe Bağ Evlerinin (Nişanyan Evleri) hemen girişinde yer alıyor. Sadece konaklamak için değil görmek içinde gidebilir, büyüleyici ortamında huzur bulabilir hatta yemek atölyesine katılabilirsiniz.

Ayios Ioannes Prodromos (Vaftizci Yahya) Kilisesi

Köyün batısında yüksek bir teras üzerinde bulunan kilisenin onarım kitabesine göre, kilise Vaftizci Yahya (Ayios Ioannes Prodomos) adına Heliapolis’in (Aydın) kutsal rahibinin emri ve Siphnoslu Kallinikos’un yardımları ile 1805 yılında yapılmış. Kapı üzerindeki 1832 tarihli bir kitabeden de ikinci kez bir onarım geçirdiği anlaşılıyor.

Ayasosti Kilisesi (Ahşap Tonozlu Kilise)

Köyün girişinde, tepe üzerinde bulunan bu kilise 19. yüzyılda köyde yaşayan Rumlar tarafından yaptırılmış. Yapım tarihi bilinmiyor. Uzmanların incelemelerine göre, Kilise bazilika üslubunda dikdörtgen planlı. Moloz taş ve ahşap, kagir olan kilisenin üzeri kırma bir çatı ile örtülü. İbadet mekanı oldukça kalın söveli sekiz pencere ile aydınlatılan kilisenin, naos kısmında bulunan üç yönlü mihrap ve duvarlar fresklerle bezenmiştir. Bu freskler panolar halinde olup, 19. yüzyılın sonlarında yerel Rum sanatkarlar tarafından yapılmış 12 havari resimleri içeriyor.

Sütini Mağarası

Mağara Selçuk’tan Şirince Köyü’ne giden yolun ilk kilometresinde, yaklaşık 80 metre yukarıda, bulması biraz zor bir yerde. Bilimsel araştırmalar dahilinde ilk kez 1982 yılında girilip, inceleme yapılmış. Mağaranın girişinde tahrip edilmiş bir kaya mezarı bulunuyor. Mağaradaki yazılardan ve bulunan seramik parçalardan, bu mağaranın 14’üncü yüzyılda Bizanslılar tarafından kullanıldığı saptanmış. Araştırmacılar, bu mağaranın Efes’i ele geçiren Türk ordularından korkup kaçan Bizanslıların saklandıkları yerlerden biri olduğu savında. Mağaraya Sütini ya da Sütkaya denilmesinin hikayesi ise şöyle; bu bölgede yaşayan ve sütü az olan anneler bu mağaraya gelerek damlataşlarından bir damla su alıp hem göğüslerinin ucuna hem de çocuklarının ağzına sürerlermiş̧. Böylece sütlerinin çoğalacağına inanırlarmış.

Taş Mektep

Şirince’nin tarihi Rum okulu, Artemis Şarap Evi olarak hizmet vermenin yanısıra Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Eğitim Tarih Müzesi olarak ta ziyaretçilerini bekliyor. Birbirinden ilginç objeler, belgeler ve fotoğrafların sergilendiği müzeyi mesai saatleri içinde ücretsiz gezebilirsiniz.

Nesin Matematik Köyü

Şirince gezilecek yerler listemizin vazgeçilmezi Nesin Matematik Köyü. Matematik Köyü, ülkemizde matematik alanındaki farkındalığı arttırmak için kurulmuş, bir şekilde matematiğe gönlü kaymış her yaştan bireyin matematik eğitimi alabileceği, araştırma yapabileceği dünyada eşi benzeri olmayan bir mekan, tamamı ile bilime adanmış tam teşekküllü bir köy. Matematik Köyü, Şirince’nin 1 km uzağında, tam anlamıyla dağ başında, mutlak bir ıssızlığın hakim olduğu, yeşilliklerle haşır neşir taş, çamur ve samandan yapılmış evlerin bulunduğu doğal ortamıyla göz dolduran bir yer. Kızımızı köye bırakırken keşke bende kalsam demeden edemesem de hayallerimi bir başka bahara bırakarak ayrıldım köyden☹ Köydeki eğitimler matematik ile sınırlı değil, web sitelerine bir göz atmakta fayda var!

Tiyatro Medresesi

Tiyatro Medresesi Nesin Matematik Köyü’nün hemen yanında yer alıyor. Burasının projesi Seyyar Sahne’de tiyatro yapmakta olan sanatçıların girişimiyle başlamış. Birincil amacı tiyatro ve gösteri sanatları alanında çalışan Performans Araştırmaları Merkezi’ne ev sahipliği yapmak olan Medrese etkinlikleriyle göz dolduruyor. Burası ustaların da çıraklarla birlikte öğrenmeye devam ettiği ve bir ekolün nesilden nesile yenilenerek aktarıldığı bir sığınak. Atölyelere katılmak, dışarıya açık sanatsal etkinlikleri izlemek isterseniz web sayfasını ziyaret edin.

Şirince’den bunları yapmadan dönmeyin!

• Ayasosti Kilisesi’nin hemen yanındaki alanda İncir Çekirdeği Kahvesi için ya da kumda Türk Kahvesi deneyin ya da çay için.

• Buz gibi Karadut suyunun tadına bakın.
• Hodri Meydan kulesinin terasından manzarayı seyredin.
• Daracık sokaklarda gezerek yerel mimarinin keyfini çıkarın, halkın yaşamına tanıklık edin.

• Yerel lezzetlerin tadını çıkarın.
• Taş Mektep olarak bilinen Rum Okulu’nun bahçesinden köyün genel manzarasını seyredin.
• Yerel üretim zeytinyağı tadın, alın.
• Matematik Köyünü ziyaret edin, çocuklarınıza yeni ufuklar açın.
• Yerel hakla sohbet edin, el emeği ürünlerden alın, ekonomilerine katkıda bulunun.

• Köyün dışına doğru yürüyüşe çıkın, inanılmaz güzellikte atmosfere tanıklık edin.

• Köyün terk edilmiş ve zamana meydan okuyan evlerini ziyaret edin (211. sokak ta bir teyze bizi annesinden miras kalan evi ziyaret etmeye davet etti. Ev 300 küsur yıllık bir geçmişe sahipmiş, annesi mübadele ile gelmiş yerleşmiş bu eve. Hatice imiş annenin adı bizde “Hatice Ananın Evi” koyu verdik adını. Para olsa tamir ettireceğim ama yok işte deyiverdi teyze☹

Şirince gezilecek yerler ruhunuzu ve ufkunuzu yeşertecek süprizlerle dolu. Ve son olarak Şirince şarabını denemeyi unutmayın!

Antakya gezilecek yerler ilginizi çeker mi?