Kafka, Dönüşüm Kitap İncelemesi

ESER HAKKINDA BİLGİ

Kitap Hakkında Kimlik Bilgisi

1. Kitabın Adı: Dönüşüm
2. Kitabın Yazarı: Franz Kafka
3. Basım Yeri ve Basım yılı: İstanbul,
4. Yayınevi: Can Yayınları
5. Sayfa Sayısı: 96

Eserin Türü

Hikâye

Eserde Bakış Açısı

Eserde olaylar 3. Tekil Şahıs tarafından anlatılmıştır.

YAZAR HAKKINDA BİLGİ

Yazarın Hayatı

Franz Kafka Temmuz 1883’te Prag’da Hermann ve Julia Kafka’nın 6 çocuğunun ilki olarak dünyaya gelmiştir. İki erkek kardeşi o bebekken ölmüş, kız kardeşleri ise Yahudi soykırımında hayatlarını kaybetmiştir. Kafka hukuk okumuştur. Boş zamanlarında yazmaya başlamış, ilk eserini öğrenciliğinin ilk yıllarında kaleme almıştır. Kafka’nın duygusal deneyimleri ve ailesiyle olan ilişkileri eserlerinde özellikle günlük ve mektuplarda ifade bulmuştur. Hayatta olduğu süre içerisinde 7 kitap yazmıştır. Franz Kafka 3 Haziran 1924’te vefat etmiştir. Gerisinde tamamlanmamış 3 roman ve birçok günlük ile mektup bırakmıştır. dönüşüm kitap incelemesi

Yazarın Eserleri

Roman 

• Dava
• Şato
• Kayıp

Hikâye 

• Değişim
• Bir Savaşın Tasviri
• Taşrada Düğün Hazırlıkları
• Şarkıcı Josefine ya da Fare Ulusu
• Ceza Sömürgesi
• Çin Seddi
• Bir Akademiye Rapor

Mektup

• Milena’ya Mektuplar
• Babaya Mektup

Günlük

• Günlük 1-2
• Aforizmalar

Dönüşüm Kitap İncelemesi

ESERDE GEÇEN KİŞİLER

Asıl Kişi

Gregor Samsa: Gregor Samsa eserin başkahramanıdır.

Gregor Samsa, bir böcek olması dolayısıyla eserde sadece dev vücutlu ve çok bacaklı bir hayvan olarak nitelendirilir. Ailesi ile birlikte yaşayan Gregor bir pazarlamacıdır ve ailesinin geçiminden sorumludur. Böceğe dönüşmesinin ardından yeni bedenine adapte olmaya, yeni hayatına ayak uydurmaya çalışır ve ailesinden gitgide uzaklaşıp yalnızlaşır.

Yardımcı Kişiler

Baba Samsa: Eserde baba Samsa karşı güçtür. Gregor’un aile geçimini üstüne almasıyla rahata kavuşmuş ve oğlu karşısında otoriteye sahip bir kahramandır. Gregor’un böceğe dönüşünce rahatı bozulmuştur ve ailenin maddi sorumluluğunu tekrar üzerine aldığı için oğluna karşı en tepkili olan odur. Baba sömürücü, baskıcı, soğuk ve rahatına düşkün bir karaktere sahiptir.

Anne Samsa: Gregor’un annesi eserde başlarda anaç, zaman zaman annelik duyguları kabaran bir karakterdir. Gregor’un dönüşümden sonra ise onu pek görmek istemez ve eserin sonunda eski rahatına kavuşmak isteyen biri haline gelir.

Grete: Gregor’un kız kardeşidir ve kemana ilgi duyan bir kişidir. Başlangıçta Gregor’u anlayan ve onun bakımını üstlenen biri karakterdir. Onu bu hâliyle yalnız bırakmak istemez ve ona ilgi gösterir. Ancak üzerine yüklenen sorumluluk sebebiyle Gregor’a olan ilgisini keser ve sonunda ondan kurtulmak ister. Ailesini ikna eden kişi yine odur. Dönüşüm Kitap İncelemesi

Müdür Bey: Gregor’un babasının borcu dolayısıyla çalışmak zorunda olduğu yerin sahibidir. Ciddi ve işe düşkün bir karakterdir. Çalışanlar onun için değersiz kişilerdir.

Kiracılar: Gregor’un ailesinin evine gelen kiracılar son derece titiz, düzene önem veren ve ciddi kişilerdir. İçlerinden en çok konuşanı diğerlerinin üstü konumdadır ve grubu genellikle o yönetir.

Hizmetçi Kadın: Hizmetçi kadın yaşlı, dul ve uzun boylu bir kadındır. Gregor’dan tiksinmeyen bir karakterdir.

ESERDE ZAMAN VE MEKAN

Zaman

Eserde olayın geçtiği süre kesin bir şekilde belli edilmese de eserde verilen bazı ipuçlarından eserdeki olayların iki üç aylık bir sürede gerçekleştiği anlaşılmaktadır.

Mekân

İç mekânlar: Gregor’un odası, oturma odası, Samsa’ların yatak odası ve kısmen mutfak

Dış mekânlar: Gregor’un odasından görülen sokak ve binalar, kısmen tren

OLAY ÖRGÜSÜ

1. Bölüm

• Gregor Samsa’nın bir böcek olarak uyanması
• Yataktan çıkmak ve işe gitmek için çabalaması
• Aile bireylerinin Gregor’u işe geç kaldığı için uyarması
• Samsa’nın yataktan çıkmak ve trene yetişmek için yöntemler geliştirmesi
• Gregor işe gitmediği için Müdür Bey’in eve gelmesi
• Gregor’un kendini yataktan atması
• Babası ve Müdür Bey’in Gregor’u odadan çıkarma çabaları
• Gregor’un mağaza temsilcisini gönderme çabaları
• Gregor’un doğrulmaya çalışması
• Annesinin Samsa’yı hasta sanıp doktor çağırtması
• Babasının çilingir çağırtması
• Gregor’un sandalye yardımıyla kapıya ulaşması ve anahtarı çevirmeye çalışması
• Gregor’un odadan çıkması
• Onu gören ailesinin ve Müdür’ün korkması
• Gregor’un Müdür’ü iyi bir çalışan olduğuna dair ikna etmeye çalışması
• Gregor’un giden Müdür’e yetişmek için çabalaması
• Annesinin çığlık atmaya başlaması
• Babasının Gregor’u kovalamaya başlaması ve dövmeye çalışması
• Gregor’un kapıya sıkışması
• Babasının indirdiği şiddetli darbe ile Gregor’un kanayarak odaya düşmesi

2. Bölüm

• Gregor’un ilk getirilen yemeği beğenmemesi
• Kardeşinin odaya girişi ve yeni yiyecekler getirmesi
• Kardeşinin Gregor’u görmesi
• Gregor’un duvarlara tırmanmaya başlaması
• Gregor’un yemek yememeye başlaması
• Odadaki eşyaların yerlerinin değiştirilmesi
• Gregor’u gören annesinin bayılması
• Babasının Gregor’a elma fırlatmaya başlaması ve bir elmanın Gregor’un sırtına saplanması

3. Bölüm

• Kiracıların yemek yemesi
• Yemek yedikten sonra Grete’nin oturma odasında kiracılara, anne ve babasına keman çalması
• Gregor’un keman sesini duyunca koridora çıkması
• Kiracıların Gregor’u görmesi üzerine babasının kiracıları odasına iteklemesi
• Sabah hizmetçi kadının Gregor’u ölü bulması
• Baba Samsa’nın kiracıları evden kovması
• Gregor’un ölmesi üzerine ailenin bir günü dinlemeye ve gezmeye ayırmaya karar vermesi

ESERİN ÖZETİ Dönüşüm Kitap İncelemesi

Babasının borcunu ödeyebilmek ve ailesini geçindirebilmek için pazarlamacı olarak çalışan Gregor Samsa bir sabah uyanır ve kendini bir böceğe dönüşmüş bir şekilde yatakta yatarken bulur. Her sabah işe gitmek için bindiği trenin saatinin çoktan geçtiğini fark eder. Çalar saati duymamıştır. Samsa yataktan kalkmak ister fakat artık sahip olduğu ve kontrol altına almakta zorlandığı fazla sayıdaki minik bacakları buna izin vermemektedir. Annesi oğlunun uyanamamış olduğunu sanır ve uyanması için seslenir. Gregor kalktığını söyleyerek annesini savuşturur. Gregor büyük çabalar sonucunda yatağından kalkar ancak yeni vücuduna alışması hiç kolay olmaz.

Gregor’un işe geç kaldığını fark eden Müdür Bey eve gelir ve çok kızgındır. Gregor’a birkaç soru sorar ancak Gregor’un söylediklerini anlamamaktadır çünkü sesi hayvan sesi gibi çıkar. Endişelen annesi doktor, babası ise çilingir çağırır. Müdür Bey kapıda Gregor’un anne ve babasına Gregor’un yaptığı davranıştan dolayı iş yerindeki yerinin sağlam olmadığını söyler. Gregor kapıyı zorlukla açar. Müdür Bey onu görünce korkudan evden kaçar, Gregor onu ikna etmek için çabalar. Annesi ise korkudan bayılır. Babası onu sopa darbeleriyle odasına sokar.

Başta kız kardeşi Grete Gregor’a iyi davranır ve onunla ilgilenir. Ona yemekler getirir ve odasını temizler. Fakat aile bireyleri çalışmaya başlayıp da rahatları bozulunca Grete’nin davranışları da değişmeye başlar. Başlangıçta odaya getirdiği taze yemeklerin yerini bayat ve çürümüş yemekler alır. Gregor yeni hayatına alışmaya başlar ve duvarlara tırmanmaktan zevk alır. Bu nedenle Grete ve annesi odadaki eşyaları çıkarmaya karar verir. Tablo’yu çıkarmamaları için ona yapışan Gregor’u gören annesi bayılır. Sinirlenen babası ona elmalar fırlatır ve biri onun sırtına saplanır.

Gregor’un ekonomik desteği kesildiğinden aile eve kiracı alır. Kimsenin ilgilenmediği Gregor ise yorgun ve zayıf düşer. Grete’nin kiracılara keman çaldığı bir gün odadan çıkan Gregor’u kiracılar görür ve babası çok sinirlenir. Grete’nin ortaya attığı fikirle Gregor’u evden atmaya karar verirler. Sabah kalktıklarında ise Gregor’u ölü olarak bulurlar.

Dönüşüm Kitap İncelemesi

Giriş

Edebiyat dersi kapsamında incelediğimiz Franz Kafka’nın eseri Dönüşüm’ de bir sabah kendini yatağında dev bir böcek olarak bulan odak figür Gregor Samsa’nın dönüşümü ele alınmaktadır. Dönüşüm’ün temelinde sadece Gregor’un fiziksel değişimi değil tüm karakterlerin maruz kaldığı değişim irdelenmektedir.

Sınıfta yaptığımız etkileşimli, sözlü tartışma kapitalist sistemin yarattığı ekonomik etkenlerin insanın değerini ve ilişkilerini belirlemesi, bu durumun da dönüşümü tetiklemesi üzerineydi. Gregor dönüşüm geçirmeden önceki hayatında ailesini geçindirmek ve babasının borçlarını ödemek için çalışmış buna rağmen hiç takdir görmemiştir. Dönüşüm sonucunda işini kaybettiğinde ailenin rahatı bozulmuş, Gregor’un değeri dibe vurmuştur. Annesi ona karşı olan ilgisini kesmiş, babası ise ona karşı saldırıya geçmiştir. Çünkü o, ailenin gözünde finansal bir kaynak olmaktan daha öteye gidememiştir. Eskiden işe yaramaz olarak görülen Grete ise çalışmaya başlayarak ekonomik güç elde ettiğinden ailenin yeni gözdesi haline gelmiş ve onun da Gregor’a olan ilgisi gittikçe azalmıştır. Başta etrafındakilerin durumuna üzüldüğü hasta bir insana bakmanın zaman geçtikçe zor gelmesi gibi Gregor’a bakmak da ailesi için bir külfet haline gelmiştir. Sınıfımızda gerçekleşen tartışmada yaptığımız bu benzetme Gregor’un ailesi için neden bir yük olduğunu daha iyi açıklamaktadır. Yani aile ilişkilerini para doğrudan etkileşmiş ve Gregor’un böceğe dönüşmesiyle ailesinin gözündeki gerçek değeri ortaya çıkmıştır.

Sınıftaki tartışmadan sonra Gregor’un başka bir canlı değil de böcek olarak uyanmasının nedenini biraz daha düşündüm ve böceğin pis, sevilmeyen ve değersiz bir canlı olarak görülmesinin onun toplumdaki değerini vurgulamak için seçilmiş olabileceğini fark ettim. Odak figürün böceğe dönüşmesi başta bende onun daha da kısıtlanmış olduğu algısını yaratmış olsa da arkadaşlarımın eklediği yorumların da katkısıyla aslında bu durumun onun için bir kaçış ve özgürleşme başlangıcı olduğunu anladım. Dönüşümün başlangıcı ile kimsenin yükünü omuzlarında taşımamaya ve hiçbir şeyi başkaları istediği için yapmamaya başlamıştır. Yeni yaşamına alıştıkça o dar alanda bile kendisi için bir şeyler yapabilmiş ve bu küçük şeylerden zevk duymaya başlamıştır. Ölüm Gregor’a bu dünyadaki bütün yaptırımlardan kaçış imkânı sağlamış ve ona daimî bir özgürlük sunmuştur.

Sonuç olarak, kapitalist sistemlerde birey finansal getirisine göre değer görmektedir, bu da onları dönüşüme sürükler. Franz Kafka’nın Dönüşüm eserinde de başkalaşım geçirerek ticari niteliğini kaybeden Gregor ailesi için bile değersiz hale gelir. Bu sayede insanların statüsünün gerçek değerlerini göstermemesine rağmen toplum tarafından böyle kabul edildiğini ve bu durumun birbirine her koşulda en bağlı olması gereken aileyi bile derinden etkileyebildiğini anladım.

Franz Kafka’nın Dönüşüm eserinde ekonomik düzenin insan ilişkileri ve insan değerine etkileri nelerdir?

Franz Kafka’nın Dönüşüm eserinde, bir sabah kalktığında gözlerini bir böcek olarak açan Gregor Samsa’nın başkalaşımını ele alınır. Ancak eserde dönüşüm sadece Gregor’unki ile sınırlı kalmaz, bu durum beraberinde diğer aile bireylerinin başkalaşımını da getirmektedir. Yazar eserinde ekonomik düzeni eleştirmekte ve bu düzenin insan ilişkileri üzerindeki yansımasını toplumun en temel birimi olan aile üzerinden anlatmaktadır. Ekonomik düzen Gregor’un ailesinde de değer algısının ticari niteliğe bağlı olmasına ve ilişkilerin de bu bağlamda şekillenmesine neden olmaktadır. Gregor’un dönüşümü bu durumu daha net bir şekilde algılamasını ve görmesini sağlar.

Mevcut ekonomik sistemde işverenlerin para kazanma isteği fazlasıyla çalışmak zorunda olan işçilerin, emeklerinin karşılığını alamamasıyla sonuçlanmaktadır. Ailesine para götürme yükümlülüğünü taşıyan işçiler bu sömürüye boyun eğmek zorunda kalmaktadır. Gregor da babası iflas ettiğinden beri evi geçindirme ve babasının borcunu ödeme yükünü sırtında taşımakta ve sürekli çalışmaktadır. Böcek olarak uyandığında bile saatin kaç olduğunu ve işe nasıl gideceğini düşünmüştür. Müdürü ise Gregor’un işe gelmediğini fark eder etmez evinin kapısını çalmış ve durumunun nasıl olduğunu sormak yerine işe gelmediği için sinirlenmiştir. Çünkü Müdür için önemli olan tek şey Gregor’un ona para kazandırıp kazandırmayacağıdır.

Gregor başkalaşım geçirdiği andan itibaren ailesinin ona karşı bakış açısı değişmeye başlamıştır.  Ailesinin Gregor’u sadece finansal bir kaynak olarak gördüğü ve onunla çıkara dayalı bir ilişki kurdukları gerçeği bu süreç içinde gün yüzüne çıkmıştır. Toplumlarda da görüldüğü gibi Gregor’un ailesinde de kişinin ticari niteliği onun değerini belirlemektedir. Gregor çalıştığı dönemde de ailesinden takdir görmese de ticari niteliğini kaybetmesiyle ona verilen değer iyice azalmıştır. Başta ona yemek getirip götüren, odasını temizleyen ve onunla ilgilenen Grete, finansal güce sahip olmaya başlayınca Gregor’a karşı ilgisini yitirmiş ve sonunda onu evden atmak isteyen kişiye dönüşmüştür. Annesi süreç boyunca Gregor’a olan ilgisini yitirmiştir. Babası ise Gregor’a karşı suçlayıcı tavrını her zaman korumaktadır ve biri Gregor’un sırtına saplanan elmaları fırlatarak ondan kurtulmaya çalışmıştır. Bir zamanlar ailesi için karşılıksız çalışan ve ailesini yük olarak görmeyen Gregor, ailesi çalışmaya başladığında onlara külfet olmuştur. Evdeki kiracıları kaçırmasıyla ise finansal bir kayba sebep olduğundan ailesi için kurtulmaları gereken bir yük haline gelmiştir.

Eser boyunca ailenin Gregor ile ilişkisinin yanı sıra Grete ile ilişkisi de dikkat çekmektedir. Önceleri kızlarını işe yaramayan biri sayan aile, Grete’nin evin içinde düzeni sağlamaya ve Gregor ile ilgilenmeye başlamasıyla onu takdir etmeye başlamıştır. Grete çalışmaya başladığında ise ona verilen değer fazlasıyla artmıştır, çünkü ticari niteliği artmıştır. Artık o, ailenin yeni finansal kaynağı olmaya hak kazanmıştır ve Gregor’un yerini almıştır.

Mevcut toplumda insanların değeri onların ekonomik düzeylerine yani statülerine göre belirlenmektedir. Eserdeki aile ilişkileri de toplumdaki insan ilişkilerinin bir yansıması niteliğindedir. Aile gibi birbirine her koşulda sıkı sıkıya bağlı olması gereken topluluk bile bu duruma karşı gelmeyi başaramamaktadır. Dönüşüm Kitap İncelemesi

Mutlaka Okunası Franz Kafka Eserleri