Türkmenistan, 1991’de Sovyet Birliği’nin dağılmasından sonra bağımsızlığını ilan eden yaklaşık 6 milyon nüfuslu bir Orta Asya Türk Cumhuriyeti. İran, Afganistan, Özbekistan ve Kazakistan’a komşu olan bu ülke sessizliği ve sakinliği ile insanı büyülüyor. Türkmenistan, Orta Asya’nın en izole ülkelerinden biri olarak kabul ediliyor, bu nedenle de meraklısı için çok gizemli gözüküyor. Türkmenistan seyahat notları iki şehri kapsıyor; Akşabat ve Türkmenbaşı.
Türkmenistan Seyahat Notları
Aşkabat (Ashgabat)
Başkent Aşkabat ihtişamlı mermer sarayları,anıtları, çeşmeleri, parıltılı altın kubbeleri ve bakımlı geniş park alanları ile Kara Kum Çölü ve Kopet Dağı arasında yer alan ve bulunduğu coğrafya ile tezat oluşturan bir vitrin şehir. Aşkabat, 1881’de kurulmuş, 1948 depreminden sonra Sovyet tarzında inşa edilmiş, ülke bağımsızlığına kavuştuktan sonra bugün ki görümüne kavuşmuş. Aşkabat “Beyaz Mermer Kent” olarak ta biliniyor ve dünyadaki en beyaz mermer kaplı binalara sahip olmasından dolayı Guinness Rekorlar Kitabı’nda listelenmiş.
Gezilecek yerler listesine gelecek olursak, sessiz sakin şehrin içinde amaçsızca gezinmek bile başlı başına muhteşem bir deneyim.
Görülesi Tarihi & Turistik Yerler
Halk Hakydasy Anıtı Kompleksi: 2014 yılında açılan bu geniş kompleks, 1948 depreminde ölenleri, II. Dünya Savaşı sırasında ve diğer Türkmen savaşlarında öldürülen askerlerin anısına dikilen üç ayrı anıta ev sahipliği yapıyor. Komplekste biri deprem diğeri savaş üzerine odaklanmış iki bölümün bulunduğu bir müze de bulunuyor. Deprem salonu belki de Aşkabat’ın en dokunaklı müzesi, 1948 öncesi depremlerin bir zaman yasaklanmış fotoğraflarının yanı sıra beş yıllık temizlik gayreti, 110.000 bedenin gömülmesi ve yeni bir şehrin inşası hakkında bilgi içeriyor. Halı Müzesi: Dünyanın en büyük el dokuma halısının yer aldığı müzede 17.yüzyıldan bu yana üretilmiş birçok halı sergileniyor. Ulusal Müze: Çölde kayıp bir saraya benzeyen Ulusal Müze, Kopet Dağının önünde çarpıcı bir konuma sahip. Tarih Müzesi, Doğa ve Etnografya Müzesi ve Başkanlık Müzesi olmak üzere üç bölümden oluşuyor. Bağımsızlık Anıtı: Yarım daire şeklindeki bir kürede 118 metrelik yüksek sütun, yarım ay ve beş yıldızla bezenmiş bir yurt simgelemektedir.
Tolkuchka Bazaar: Önceleri şehir merkezinde bulunan pazar bir süre önce şehrin eteklerine taşınmış. Orta Asya’nın en büyük açık hava pazarı olan bu alanda halı, el sanatı, ipek, mücevher, ev eşyaları ve yiyecek gibi hemen her şey bulabilirsiniz. Burada bir deve pazarı da mevcut. Nissa: Parthaunisa olarak da adlandırılan Nisa, Aşkabat’ın 18 km batısında iki bölümden oluşan, MÖ. 3.yy. ve MS. 3.yy arasında Parthian İmparatorluğunun başkenti olarak kullanılmış bir antik şehir. Nisa’daki tüm sanat ve mimarlık bulguları, Batı ve İran tarzlarının mükemmel karışımı sergiler.
Cehennem Kapısı: Türkmenistan’a gelmişken mutlaka görülmesi gereken bir yer. “Cehennem Kapısı” olarak bilinen ateş çukuru yaklaşık 50 yıldır aktif bir şekilde yanıyor. Aşkabat’ta 267 km uzaklıktaki, 69 metre genişlik ve 30 metrelik derinliğiyle bu krater, Türkmenistan’ın %70’ini kaplayan Karakum Çölü’nün tam ortasında bulunuyor.
Türkmenbaşı
Türkmenbaşı, önceki adıyla Krasnovodsk Hazar Denizi kıyısında yaklaşık 80 bin nüfuslu önemli bir liman şehri. Bu bölge Hazar Denizi’nin kıyıları, muhteşem kumlu plajları, şeffaf suyu, deniz florası ve faunası ile ünlü. Türkmenbaşı’nın 12 km batısındaki Avaza yada resmi adıyla Avaza Milli Turizm Bölgesi bunun için ideal bir seçim. Türkmenbaşı’nda ziyaret edilecek en büyüleyici kısım ise çarşı.
Türkmenistan Mutfağı
Türkmenistan’da en popüler yemek pilav. Kuzu, havuç, pirinç ve soğan ile pişiriliyor. Shurpa ise et, patates ve domates ile yapılan bir yemek. Tandırlarda pişirilen ekmek Türkmen mutfağının en önemli parçalarından biri. Türkmenler en çok koyun eti tercih ediyorlar, çiğ soğanla servis edilen kuzu şiş denenmeye değer. Mantı en çok tüketilen yemekler arasında. Yeşil çay en çok tüketilen içecek, votka ise Ruslardan kalan bir alışkanlık olsa gerek.
Son olarak, bu ülkeye gelmişken birbirinden güzel halılardan almalı diyeceğim ama bölgeye özgün bu halıları yurt dışına çıkarmak yasak!
Bir hafta sonu destinasyonu arıyorsanız, Muscat/Umman yazımıza bir göz atın!
*