Toplumun kalıplaşmış kurallarını eleştiren, bunu yaparken de okurunu sorgulamaya yönelten Fransız yazar ve filozof Albert Camus, bireyin ancak toplumun kalıplarına baş kaldırarak özgür ve güçlü kalabileceğine vurgu yapar. Albert Camus eserleri
İlk okuduğum Albert Camus eseri Yabancı’ydı. Ne anlamıştım o zamanlar hatırlamıyorum. Geçen yıllar içinde iki kez daha okudum, her defasında farklı izler farklı sorular bıraktı kafamda. Absürt bir dünyada yaşıyoruz aynen Albert Camus’nun saptamasını yaptığı gibi; savaşlar, tecavüzler, çocuk istismarları, ölümlerin ardından bile söylenen insanlık dışı sözler, bir şeyleri dayatma deliliği, gösteriş budalalığı… Tüm bunlara kayıtsız kalıp kabullenmek mi yoksa baş kaldırma cesareti gösterebilmek mi? İnsan bu soruyu sorabilmeli kendine!
Albert Camus Kimdir?
Fransız roman, deneme ve oyun yazarı Albert Camus, kuşağının edebi sözcüsü olarak kabul gördü. Yaşamın anlamı ve insanın değer aramasıyla ilgili saplantıları onun okuyucular tarafından çok sevilmesini sağladı ve 44 yaşında Nobel Edebiyat Ödülü almaya taşıdı.
Albert Camus’nun yazını, geleneksel burjuva romanı ile bir kopuştur. Kitaplarında psikolojik analizlerden çok felsefi sorunlarla ilgilenir. Camus ilk çalışmalarının temasını oluşturan “absürt” fikrini geliştirdi. “Absürt”, insanın rasyonel olarak anlayabileceği bir dünya ile irrasyonel gerçek dünya arasındaki uçurum ve bu uçurumdan doğan kötümserliktir. Bu durum karşısında iki seçenek vardır, ya bu “absürt” evreni kabul etmeli ya da buna karşı isyan etmelidir. Bu isyan siyasi değil, dayatılan değerlere karşı durma halidir.
Camus’nun absürtü dört katmanlı düşünülebilir: İlki, modernitenin getirdiği yapay düzende yaşayan insanın yaşamın amacını sorgulama isteği ve cevapsızlığı. İkincisi, ölümlü oluşu ve bu bilgi karşısında yaşama telaşı. Üçüncüsü, dünyaya ve topluma yabancılaşma ve son katman, mutlak teslimiyet ya da isyan etme.
Hayatımıza absürtü yerleştiren yazarın ölümü de aynı derecede absürt bir biçimde olur. 4 Ocak 1960’ta Paris yakınlarındaki bir otomobil kazasında hayatını kaybeder. Öldüğünde kırk altı yaşındadır. Edebiyat dünyası için trajik bir kayıptır çünkü bir sanatçı ve bir düşünür olarak olgunluk çağı eserlerini henüz yazmamıştır.
Albert Camus Eserleri
Mutlu Ölüm
Camus’nun ölümünden on bir yıl sonra yayınlanan bu roman, Yabancı’nın bir taslağı niteliğinde. Eserde günlerini tüketen anlamsız işlerle uğraşırken mutlu olamayan Patrice Mersault’un öyküsü anlatılıyor. Mersault, bir gün parasız asla mutlu olmayacağını söyleyen oldukça zengin olan Roland Zagreus ile tanışır. Para mutluluğu garanti etmez, ancak zaman alır; zaman mutluluk olasılığını sağlar. Mersault, Zagreus’u öldürür, tüm servetine sahip olur ve mutluluk arayışına başlar. Seyahat, hedonizm gibi birçok yol dener, ancak başarısız olur. Sonunda mutluluğa adanmış yalnız bir yaşam sürerek kendi içine çekilir. Mersault bir dereceye kadar mutluluğa kavuşur lakin hastalanıp öldüğü için bu kısa sürer. Satır aralarında üzüntü, umutsuzluk, yalnızlık, mutsuzluk ve varoluşçuluğun olduğu okunası bir roman.
“Daha uzun ya da daha kısa süre mutlu yaşanmaz. Mutlu olunur! Bir nokta! Ve ölüm de hiçbir şeyi engellemez- o da bir mutluluk kazasıdır bu durumda.”
Yabancı
Albert Camus denilince şüphesiz ki akla gelen ilk eser, 1942 yılında yayınlanan Yabancı’dır. Cezayir’de, rastlantı sonucu bir Arap öldüren Fransız asıllı Mersault adlı karakterin kendisini ölüme götüren sürece kayıtsızlığını konu edinen eser, saçmayı yaşayan insanın hikayesini anlatıyor.
“Ne olursa olsun, her şeyin anlamsız olduğu, her şeyden umut kesmek gerektiği düşüncesiyle nasıl kalır insan? Her şeyin anlamsız olduğunu söylediğimiz anda bile anlamlı bir şey söylemiş oluyoruz. “
Sisifos Söyleni
Tanrıların her defasında yeniden aşağıya yuvarlanacak olan taşı tepeye çıkarmakla cezalandırdıkları Sisifos, bunu bildiği halde her seferinde tüm gücüyle taşı yukarı taşır. Camus bu eserde, boşuna olduğunu bile bile direnen insanı anlatıyor.
“Dekorların yıkıldığı olur. Yataktan kalkma, tramvay, dört saat çalışma, yemek, uyku ve aynı uyum içinde salı, çarşamba, perşembe, cuma, cumartesi, çoğu kez kolaylıkla izlenir bu yol. Yalnız bir gün “neden?” yükselir ve her şey bu şaşkınlık kokan bıkkınlık içinde başlar. Başlar, işte bu önemli. Bıkkınlık, makinemsi bir yaşamın edinimlerinin sonundadır, ama aynı zamanda bilincin devinimini başlatır.”
Veba
Veba, bir şehri esaret altına alan veba salgınını ve aralarında doktor, gazeteci, din adamı olan bir grup insanın dayanışma halinde direniş hikayesini anlatıyor. Kimi aşkından ödün verir, kimi çocuğunu kaybeder, kimi de sevdiklerini geride bırakıp vebayla savaşmayı yeğler, kadere meydan okumayı seçer. Sonuç yarım kalan hayatlar!
“Dünyadaki kötülük neredeyse her zaman cehaletten kaynaklanır ve eğer aydınlatılmamışsa, iyi niyet de kötülük kadar zarar verebilir.”
Başkaldıran İnsan
“Hayır!” demeyi bilen insandır Başkaldıran İnsan; ama kime, neye, nerede, nasıl? Camus bu yapıtında, başkaldırı dürtüsünün insan doğasının özünde var olan boyutlardan biri olduğu görüşünü ileri sürüyor.
“Şudur çelişki: insan olduğu biçimiyle yadsır dünyayı ama ondan sıyrılmaya da yanaşmaz.”
Düşüş
Albert Camus, Düşüş adlı eserinde toplum içinde varoluşunu tamamlamış bir bireyin toplumu irdeleyişini anlatıyor. İnsanı doğası, takıntıları ve bencilliğiyle ele alan Camus, bir avukatın geçmişi ile yüzleşmesini yazıya döküyor. Kariyerinin zirvesine ulaşmış ve bu durumun tüm nimetlerinden yararlanmış olan avukatın aniden dibe vuruşudur anlatılan. Bireysel sorgulama, toplumsal eleştiri ile harmanlanıp geliyor okurun önüne.
“Her özgürlüğün ucunda bir yargı vardır; işte bu yüzden özgürlüğün yükü çekilmez, çok ağırdır.”
♣
Albert Camus, öncüsü sayılabilecek Franz Kafka için şöyle demiştir: “Kafka’nın ötesinde belki de hiç kimse bu pişmanlık hayaletlerine bu denli et, kemik, bu denli derinlik vermemiştir. Kafka bizi insan düşüncesinin sınırlarına getirmiştir.” Kafka’da mutlaka okunası yazarlar arasında. Franz Kafka eserleri yazımız okunmayı bekliyor! albert camus eserleri
Albert Camus Alıntılar okunmaya değer!
Hayat Sorgusu sitesinden daha fazla şey keşfedin
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
Yorum Yapın